Stijn Van Hoestenberghe de pionier in ecologische viskweek

Op de ecologische visboerderij Aqua4C in Kruishoutem wordt de Omegabaars gekweekt, een duurzame Belgische vis die groeit in puur hemelwater en uitsluitend vegetarisch voedsel eet. Een waterdichte garantie voor een super lekkere en gezonde vis.

Stijn, wat was de aanloop naar jouw ondernemerschap?

Om te beginnen was het geen toeval dat ik biologie studeerde. Van jongs af aan heb ik altijd dicht bij de natuur gestaan. Naar de vogels gaan kijken, gaan duiken,… Op reis ging het altijd over de natuur. Door dichter bij de natuur te staan, maak je je ook zorgen om de natuur.

Ik heb dan 10 jaar in de aquacultuur gewerkt, ben daarbij in veel landen geweest. Overal ter wereld zag ik ecologische problemen in de viskweek.

Wat dreef Stijn?

het moet toch mogelijk zijn om een lekkere vis te kweken zonder ons ecosysteem te belasten!

Ik besloot dan te stoppen en begon een doctoraat aan de KUL waar ik een beurs kreeg via de landbouwfaculteit. Het motief en het onderwerp: het verduurzamen van de viskweek. Dat maakte het leven voor mij niet gemakkelijker. Maar mijn keuze primeerde: we moeten puur gaan voor duurzaamheid.

Ik vond dat er iets moest veranderen in de conventionele viskweek. Veel ecologischer.

Er zijn 2 problemen.

1. Al onze gekende consumptievis uit zee is carnivore vis. Hij leeft van andere vissoorten. Daardoor is er 3 kg vismeel nodig voor 1 kg visproductie. Een aanslag op het visbestand dus.

(Jan: Wie was er van op de hoogte dat al onze gekende zeevis (kabeljauw, zalm,….) carnivoren zijn? In tegenstelling tot de meeste zoetwatervissen die omnivoor zijn. Stijn bezorgde mij met deze wetenschap een verrassing van formaat! Een met zware consequenties voor de industriële viskweek.)

2. En er is een probleem van waterzuivering. De vis zit in kooien in zee, en al het afval en de uitwerpselen belanden dus in zee.

Maar mijn oplossing moest natuurlijk ook winstgevend zijn. Anders heb je in deze harde economische wereld geen kans om te overleven.

Hoe heb je die zakelijke kant geleerd?

Al doende. Ik doe alles van de dagdagelijkse boekhouding hier zelf. Zo houd je alles in de gaten en wordt je met je neus op de feiten gedrukt. De leveranciers betalen, de medewerkers, en daarbij zorgen om niet onder nul te gaan.

Wat zijn jouw uitdagingen? De enkele essentiële dingen, en waarvan je op voorhand niet wist hoe je ze ging oplossen?

De eerste klip is intussen al genomen: het kweken van vis in een duurzaam, betrouwbaar en efficiënt systeem. Daar ging mijn doctoraatsthesis al over. De kwaliteit en de smaak van onze vis is momenteel conform aan wat de Belgische klant wil. Het handhaven ervan blijft natuurlijk belangrijk maar we hebben het nu in de hand.

Wat waren de kritische momenten daarbij?

De voortplanting van de omegabaars onder de knie krijgen. Hoe konden we die vissen daar zin in doen krijgen?

En dan de smaak verfijnen tot niet minder dan echt lekker. Om dan het geheel productietechnisch onder controle te krijgen.

En nu?

Onze focus ligt nu op de commercialisatie. De moeilijkheid ligt bij het nieuwe van deze vis. Tekenend is dat ook de promotie van minder bekende noordzeevissoorten niet van een leien dakje loopt.

Mensen gaan niet zo gemakkelijk iets nieuws kopen, ze zweren bij kabeljauw en co. Mensen verleiden is het ordewoord. De troef van omegabaars: hij smaakt veel intenser dan bijvoorbeeld kabeljauw. Veel gangbare vissoorten smaken tussen ons gezegd naar niet veel. De koks en de sausen moeten hier veel goed maken.

Wat mensen overtuigt zijn geen woorden, maar de ervaring van de lekkere smaak. Proefgelegenheden organiseren dus. Daarmee krijg je ook de distributie op gang.

Wat waren jouw persoonlijke uitdagingen bij dit pionierswerk?

De stress die de onzekerheden met dit avontuur mij gaven.  Door mijn angsten en mijn piekeren die mij zonder ophouden gezelschap hielden. Net zoals bij landbouwers met hun vee, zit je daar dag en nacht, week en zondag mee. Het laat je nooit los.

Hoe heb je daar leren mee omgaan zodat het je niet verlamde?

Door momenten en perioden van rust en stilstaan systematisch en muurvast in te bouwen. De drukte van het werk helemaal achter mij te laten. Het gevaar is dat je anders jezelf verliest in je activiteiten. Deze momenten blijken ook mijn beste inspiratiebronnen te zijn.

Je werkt intussen niet meer alleen. Waar komt jouw leiderschap op neer?

Mensen laten doen waar ze goed in zijn. Zodat ze hun werk graag doen en natuurlijk ook maximaal renderen. Van deze rol krijg ik het beste gevoel.

Welke rol is jou op het lijf geschreven? Waarbij je je best in je vel voelt?

Dat is bezig zijn met vis. De visbioloog in mij laten leven. Het mooie van dit systeem is dat je het op veel plaatsen kan neerzetten. De mogelijkheden om te groeien zijn er dus. De uitrol hiervan is wellicht een opdracht die best aan anderen toevertrouwd wordt.

Heb je een ultieme droom?

Ik droom van oceanen waar vissen een gerust leven mogen leiden, in mooie aantallen. Hopelijk kan ik nog andere vissoorten ontwikkelen naast de omegabaars.

 

 

 

 

Beste Stijn, mijn hartelijke dank voor dit boeiend en leerzaam interview. Ik duim op het succes van omegabaars. De wereld heeft dit nodig.