Het verbazingwekkend verhaal van de mediterende president Joachim Chissano van Mozambique.
In 1992 kwam er een einde aan de burgeroorlog in Mozambique na 15 jaar verwoesting en 1 miljoen slachtoffers. Het land was volledig gebroken en vertoonde alle kenmerken van vastgelopen te zijn in de cyclus van conflict en corruptie die zo menig afrikaans land geteisterd heeft. Maar Joachim Chissano, wiens strijdkrachten de oorlog gewonnen hadden, verraste de wereld door zijn bezonnen en empathisch optreden. Eerder dan te pogen om zijn eigen machtsbasis te versterken en weerwraak te nemen, behandelde Chissano de rebellen, die gepoogd hadden zijn regering omver te werpen, met respect. Hij sloot compromissen, beloofde af te zien van vervolgingen of bestraffing, en beloofde de rebellen de helft van de posities in het leger. Hij gaf hen de kans om macht te verwerven met politieke middelen. Eerder dan te pogen de rebellen te verpletteren, begon hij er mee samen te werken.
2 Jaar later werden de eerste veel-partijen verkiezingen ooit gehouden. Chissano won en vatte het werk aan van het vestigen van duurzame vrede door afbouw van de armoede. Tussen 1997 en 2003 werden nagenoeg 3 miljoen mozambiquanen gered uit extreme armoede op een totaal van nog geen 20 miljoen. Dit leidde tot een 35% vermindering van de kindersterfte onder de 5 jaar, en een toename van 65% van kinderen die het lager onderwijs volgden. Door Chissano’s bekwaamheid om de verschillen opzij te zetten en verbinding te zoeken met zijn vroegere vijanden, geraakte Mozambique uit het dal van zelfvernietiging en werd integendeel een van Afrika’s meest stabiele en vreedzame landen. Hoe werd Chissano zo redelijk en mededogend als leider? In 1992 leerde hij transcendentale meditatie. Na vlug zelf de waarde van de beoefening ingezien te hebben, leerde hij ze aan aan zijn familie, en nadien aan zijn ministers en de bredere regeringskringen. In 1994 werd het een vereiste voor alle recruten in het leger en politie om 2 maal per dag 20 minuten te mediteren. Chissano zelf twijfelt er niet aan dat deze collectieve meditatie verantwoordelijk was voor de vrede en welvaart van het land. Zoals hij zei, ‘Het resultaat is geweest politieke vrede en evenwicht in de geaardheid van mijn land. De oorlogscultuur moet vervangen worden door een cultuur van vrede. Hiervoor dient er iets diepers te veranderen in onze geest en in ons bewustzijn om de heropflakkering van oorlog te voorkomen’.
Op korte termijn vermindert meditatie woede en agressiviteit. Op termijn verhoogt het ons vermogen tot empathie, mededogen en redelijkheid. Het leidt tot minder zelfzuchtig gedrag, en verzwakt de drang naar macht en bezit. Het verwekt een staat van welbevinden die ons minder zwak maakt voor minachting en vooroordelen. Deze effecten werden door onderzoek bevestigd.
Sociaal gedrag van mensen is een uitdrukking van onze innerlijke toestand. Tweedracht in de wereld komt voort uit tweedracht in onze geesten, en er zal maar harmonie en vrede in de wereld zijn als er harmonie en vrede binnen ons heerst.
Een mooie illustratie van de stelling in De haalbare utopie dat we voor een betere toekomst betere mensen nodig hebben, en dat de mogelijkheden daartoe beschikbaar zijn.
Vertaald uit Psychology Today via www.integralworld.net