Interview met Stefanie en Jeroen van het koffie- en theehuis Achiel en Hector in Tiegem

Origineel in zijn gewoonheid: de koffie- en theeschuur, genaamd Achiel & Hector, midden de velden in Tiegem (W-VL). Zelfs voor de ondernemers Stefanie en Jeroen was hun succes een verrassing. Daarbij leerde Jeroen twee levenslessen waar ik in mijn loopbaan zelf ook op botste. Waar ook iedere ondernemer vroeg of laat op botst.

Als je slecht in je vel zit, vecht je er dan tegen, of aanvaard je het integendeel? Hoe geraak je weer in de ondernemersflow? Met het verhaal van mijn eigen ervaringen en lessen.

Als je stoer doet over dat je altijd zo druk bezig bent, mag je daar fier over zijn, of kan dit juist een teken van zwakte zijn?

Het gewone is meer dan goed genoeg

2 jaar geleden startten Stefanie en Jeroen een koffie- en theeschuur bij hen thuis, in the middle of nowhere tussen Kortrijk, Waregem en Oudenaarde. Het werd het begin van een onwaarschijnlijk succesverhaal dat alle gangbare praktijken inzake horeca op zijn kop zet.

Een voorbeeld van utopisch kleinschalig ondernemen met onuitgesproken maar voelbare ambitie.  Waar men heel gewoon kan doen, en dat blijkt voor velen een verademing. Een klein paradijs voor de kinderen die verzot zijn op de bonte bende aaibaar kleinvee en al de speeltuigen. Oude herbruikmeubels en retrofotos zetten de toon. Soms een pauw op het dak. En de bezoekers stromen toe. Per fiets, te voet of met de auto; jonge gezinnen, ouderen, veertigers, alleman door elkaar. Ook groepen weten de plek intussen te vinden.

Wie te laat komt riskeert de zelfbereide eigenzinnige taarten te missen of bij zonnige dagen geen plek meer te vinden op de nochtans ruime binnenkoer in de schaduw van de notelaar en de appelaar. De slowkoffie van vers gebrande origine bonen is een aparte beleving. Lokale brouwers leveren het bier.  In de donkere maanden zit iedereen samen in het schuurtje. Dat leidt geregeld tot een babbel met oude bekenden. Of met onbekenden met wie men achteraf toch een en ander gemeen blijkt te hebben.

Stefanie en Jeroen, waaraan ligt dat succes?

Voor ons zijn dat de huiselijkheid, de kleinschaligheid, de gezelligheid en het ongedwongene, het authentieke en eerlijke, de verse en natuurlijke  bereidingen. Het tegenovergestelde dus van de massaconsumptie.

Er hebben al mensen gezegd: ’t is hier alsof we op familiebezoek komen. Dat gevoel en die sfeer van te gast zijn kan je elders moeilijk hebben. Wij ontvangen hen gewoon op ons eigen hof. Neem ons weg en steek hier 2 personeelsleden, dan is de helft van de sfeer al weg omdat ze hier niet wonen en de tuin niet zelf onderhouden.

We leven in een maatschappij waar het digitale overheerst, en iedereen vrienden maakt op Facebook. Maar het echt contact is wat verloren gegaan. We maken het oa in de winter veel mee dat mensen op een bepaald ogenblik aan het babbelen slaan met mensen van de tafel ernaast, en iedereen heeft echt contact.

Het gewone is meer dan goed genoeg is ons levensmotto. Het moet niet god weet wat trendy zijn. Een pot koffie en een zelfgemaakte cake’je. Het gewone is niet meer gewoon omdat je het niet meer vind en het is daardoor buitengewoon geworden. Ons succes is er gekomen omdat mensen dat zo aanvoelen en waarderen. We waren zelf verrast dat mensen bleven kom na de overrompeling van het openingsweekend.

Wat waren bij jullie de bepalende levensmomenten die hier aan de basis van liggen? Welke dromen of frustraties uit het verleden hebben gespeeld?

Als opvoedster het opnemen voor kinderen

Stefanie: Mijn kindgerichtheid komt uit mijn ervaringen in mijn werk als opvoedster/begeleidster. In mijn werk voor kansarme gezinnen, ervaar ik dat kinderen niet altijd gezien worden voor wie ze zijn. Ik probeer ouders te laten zien dat er in kinderen wel degelijk veel zit. Ik wil kinderen hier de vrijheid gunnen om zichzelf te zijn.

Ik heb in de sociale sector het persoonlijke zien plaats maken voor de professionalisering. In de jaren ’80-90 nam een begeleidster soms een kind mee naar huis als ondersteuning voor een gezin dat het ouderschap even niet kon dragen. Toen ik 4 jaar terug op mijn werk lanceerde dat ik de kinderen van mijn dienst wou laten kamperen bij mij thuis, kwam er reactie van. Dat gaat toch niet bij u thuis! Dat kamperen doen wij nu al 4 jaar met kinderen van op mijn werk. Ze overnachten in tentjes, we houden dan een kampvuur, bakken samen pizza’s. De kinderen vinden dat leuk.

Een levensbedreiging die goed afliep maakte de weg vrij om de stap te wagen.

Het idee voor ons koffiehuis zat al heel lang te borrelen. We hadden een job die voor ons inkomen zorgde, maar de stap zetten om een eigen onderneming te starten kwam niet. Tot ik een klein gezwel kreeg dat gelukkig goedaardig bleek. En toen zei ik tegen mezelf: waarom zouden we de sprong niet wagen, nu de gezondheid OK blijkt? Dan hebben we de beslissing genomen, concreet met mij in bijberoep.

De gefnuikte jongensdroom om bakker te worden

Jeroen: Voor mij begon het al op mijn 12 jaar toen ik naar de grote school moest. Mijn moeder trok met mij naar het PMS. Wat wil je worden, vroeg men daar. Bakker wil ik worden. Nadine, ge moet hem dat niet laten doen, een beetje deeg kneden klinkt mooi, maar het is een zware stiel met veel nachtwerk en veel risico. Je zou hem beter naar het technisch onderwijs sturen. Na 2 minuten was het afgelopen, luisteren naar mij zat er dus niet in.  Mijn schools verblijf werd geen succes.

Stefanie: Leuk is dat je nu wel van je moeder erkenning krijgt.

Eenzaam werk in fietsatelier kriebelde

Jeroen: Ik had veel meer zin in koerswedstrijden. Ik was daar enkele jaren zeer goed in, tot ik op mijn twintigste niet meer aan mijn vroegere prestaties geraakte en dan gestopt ben met koersen. Intussen was ik aan het werk in een fietsatelier. Ik stond achteraan in het atelier te herstellen, ik zag alleen fietsen en namen maar geen mens. Dat kriebelde.

Ziekte overwonnen door alle verzet er tegen op te geven

Jeroen: Na het stoppen met koersen, bleef er moeheid zitten in mijn lijf. Ik heb daar zowat 10 jaar mee rondgelopen, tot ik finaal Chronisch Vermoeidheid Syndroom  als diagnose kreeg. Achteraf bleek ik mijn lichaam kapot gemaakt te hebben door altijd meer te koersen en te trainen. Ik ben volgens de dokter over mijn grens gegaan.

De dokter stelde mij gerust: je moet alle dagen rusten zodat je je batterij weer oplaadt, dan zal je weer goed zijn. Afwisselend rusten en werken. Je niet tegen de ziekte verzetten, dan zal je geen terugval meer hebben. Juist dat verzetten had ik jaren lang gedaan. Luisteren integendeel naar wat mijn lichaam zegt, en daar mee leven, daar komt het op aan. Op fysiek vlak mag ik mij geen uitdagingen meer stellen.

Ik heb dat één jaar lang gedaan, en dat voelde redelijk OK. Zodat ik ben beginnen verder denken: wat kan ik nu nog verder, gewoon halftijds werken en halftijds thuis zijn? Of iets dat ik nog liever zou willen doen?

Mijn dieptepunt kwam 5 jaar geleden. Door het samenkomen van werk, kinderen en verbouwing, heb ik terug mijn grenzen opgezocht, met een terugval als gevolg.

Geen energie meer hebben en fysieke uitdagingen niet meer aankunnen, dat woog heel zwaar. Je zou er depressief van kunnen worden.

Stefanie: Wie in depressie gaat, belandt in een leeg gat van niets doen, maar ik vond dat van jou zeer sterk dat je altijd kleine dingen bent blijven doen. Een poppenkast gemaakt, een poppenkastverhaal geschreven. De creatie toen van jouw haan die hier op de binnenkoer staat heeft een belangrijke betekenis.

Herboristenopleiding toont de professionele ambitie .

Jeroen: Deze eigendom hebben we in 2000 gekocht met het idee om hier iets mee te doen zoals een gezellig koffie- en theehuis in de schuur met wafels en vers gebak. We hebben toen drie jaar lang een herboristen opleiding gevolgd, om nog beter kruiden te leren kennen, omdat we graag thee dronken en met ons koffie en theehuis idee in het achterhoofd. Dat was een welkome afwisseling bij het altijd maar verbouwen in die periode.

Maar dan  kwamen de kinderen, en door de aanslepende verbouwingen, geraakte dat idee naar achter geschoven.

Gewetensproblemen met de ziekteuitkering

Jeroen: Maar in de periode dat ik thuis zat, begon dat allemaal weer op te borrelen in mijn hoofd. Wat ga ik nu doen met de rest van mijn dagen? Ik had een voltijds inkomen door het vangnet van de sociale zekerheid en ik voelde mij al redelijk fit. Het begon in mij te wringen dat ik die ziekte uitkering niet meer eerlijk vond. Zodanig dat we samen begonnen na te denken wat we konden doen en dan beslisten met dit koffie- en theehuis te starten. Ik zette de deeltijdse ziekteuitkering stop en nam tijdskrediet op.

Wat heeft dit ondernemerschap jullie persoonlijk bijgebracht?

Stefanie: Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen, voel geen drempel meer om op mensen toe te stappen. Als kind was ik heel verlegen naar volwassenen. En op evenementen voel ik mij nog altijd heel onzeker.

Jeroen: Ik ben nog creatiever geworden. Vroeger in het fietsatelier kwam ik suf. Ik heb nu veel meer ideeën, ik loop hier buiten rond en zie dat en dat. Ik voel mij daar heel goed bij. Hoewel het in perioden ligt.

Ik leer ook mij over te geven aan wat komt. Mijn  controlefreak kant te laten varen. Als onze oudste op scoutskamp gaat, daar geen 2 dagen meer mee bezig te zijn over wat haar allemaal zou kunnen overkomen.

Ik neem aan dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is. Wat kunnen moeilijke momenten zijn?

Omgaan met de spanningen bij het onderhandelen van groepsreservaties.

Stefanie: Dat is als we groepen krijgen die willen reserveren op zondag namiddag. Ze bellen de donderdag : we willen zondag om 4 uur komen met 10 of 15 wandelaars, ga je plaats maken? Dat is op dit drukste moment niet vanzelfsprekend. Of in de winter, als in het schuurtje maar 30 man kan zitten: als er daar 10 van gereserveerd zijn, en ze komen niet op het gestelde uur, dan moeten er mensen weggaan terwijl er nog vrije stoelen zijn. Dan vinden we niet dat we dat kunnen doen. Het is een stresserende uitdaging. Je zegt: als je de wandeling vroeger begint, en je kan hier om 2 u zijn, kan dit wél lukken. We slagen in een compromis, maar voor anderen lukt het weer niet en moeten we sorry zeggen. Maar dan duikt de vrees op: zullen we ze tevreden kunnen houden.

Onlangs hadden we een babyborrelbespreking, die heel stroef verlopen is. Ze wouden dat en dat veranderen, hun eigen cava meebrengen. Kan je dan meegaan met de vragen van de klant, en tegelijk je eigen ding bewaren? Ik ben in dialoog kunnen gaan, en dat is finaal gelukt. We hebben nadien kunnen spreken over de spanning rond:  wat was voor mij belangrijk, wat was het voor jou. Maar dat zorgt wel voor inwendige onrust.

Ik heb gelukkig vanuit mijn werk als opvoedster veel bagage meegekregen rond communicatie over moeilijke thema’s, over het leren durven in dialoog gaan met mensen. Het blijft altijd een uitdaging.

Welke keuzen wachten er jullie in de nabije toekomst?

Als ik echt drukke momenten combineer met niet drukke, is het te doen.

Jeroen: 2018 Wordt het moment van de waarheid omdat dan het vangnet onder mij wegvalt. Ik zal moeten naar mijn baas gaan om te zeggen dat ik niet meer terugkom. Maar ik heb vertrouwen omdat ik de laatste 2 jaar geen zware terugval meer heb gehad.

Dankbaarheid voor de belgische sociale zekerheid

Jeroen: Was dat vangnet er niet geweest, zou ik het nooit aangedurfd hebben.

Stefanie: Eigenlijk mogen we blij zijn van in België te wonen, en dankbaar zijn voor dit sociaal vangnet. Zodat we belastingen kunnen betalen voor dit vangnet voor als het eens tegenvalt.

Waar zal het verder op aan komen?

Het moet kleinschalig blijven zodat we de sfeer kunnen behouden. We worden van alle kanten bestookt om de zaak te vergroten. Maar dat gaan we niet doen, dat willen we niet. Omdat we het dan als koppel niet meer gaan aankunnen. Als het blijft zoals het is, kunnen we ervan leven. We gaan er niet rijk van worden, maar we moeten er niet rijk van worden. Als we er alle twee evenveel kunnen uithalen als door te gaan werken, is dit OK. En dat zit er in. We doen het hier thuis, geen huur moeten betalen verlaagt het risico.

 

Ik wens jullie origineel initiatief een duurzame toekomst toe. Een aanwinst voor de samenleving in deze tijd van grote verandering.

Dit gesprek tussen deze van afkomst rasechte waregemnaars werd uiteraard in onvervalst waregems gevoerd. De sporen daarvan die in deze vertaling nog merkbaar zijn, kunnen – dacht ik – alleen maar bijdragen aan de levendigheid van de weergave van dit gesprek.