Ecopower is een coöperatief bedrijf in handen van meer dan vijftigduizend coöperanten. Gewone burgers die samen eigenaar zijn van onze hernieuwbare-energie-installaties: windturbines, zonnepanelen, kleine waterkrachtcentrales en onze pellets- en houtbrikettenfabriek. Gedreven door waarden en door mensen.
Jim, wat was jouw grondmotivering om dit project aan te pakken?
Al van mijn middelbare school is energie een onderwerp dat me bijzonder interesseert. Van mijn ouders kreeg ik de belangstelling mee voor de milieuproblematiek en het energievraagstuk. De oliecrisis van de jaren ’80 maakte het toen actueel. En zelf geraakte ik geboeid door de techniek die daarbij van pas komt: bij biogas, warmtekrachtkoppeling, energiebesparing, windmolens,…Zo ben ik vele jaren later gevraagd om samen te zitten om een doorstart te maken met Ecopower. (Na een jaar erover spreken is dat ook effectief uitgevoerd.) Belangrijk was dat de groep niet enkel inhoudelijk op dezelfde golflengte kwam, maar ook persoonlijk goed overweg kon. In dat eerste jaar is de basis gelegd van de huidige manier van werken. We willen zoveel mogelijk mensen betrekken bij de investeringen in hernieuwbare energie. Ze worden rechtstreeks eigenaar van de installaties en krijgen ook een rendement op hun investering.
Pas na verschillende jaren werk als vrijwilliger zijn we ook overgegaan naar een bedrijf met tewerkstelling en ben ik in dienst gekomen van Ecopower. Voor mij was dat nooit de initiële bedoeling. In feite is ‘ondernemen’ nooit de bedoeling geweest. Het inhoudelijke doel was de drijfveer. Uiteindelijk zijn wij een bedrijf dat maatschappelijk gemotiveerd is.
Wat zijn de fundamenten voor het succes dat het project reeds kent?
Ecopower werkt op een onderwerp dat maatschappelijk bijzonder belangrijk is. Niet enkel lokaal, maar in heel de wereld. Dat maakt dat heel wat mensen hierbij betrokken willen zijn. Met de liberalisering van de elektriciteitsmarkt is Ecopower ook leverancier van elektriciteit geworden. De elektriciteit die mensen zelf opwekken via hun investering in de coöperatie kan zo ook thuis verbruikt worden. Dit heeft een enorme duw gegeven in het aantal coöperanten die aansloten bij Ecopower. Het gaf ook een duw aan het kapitaal dat beschikbaar was. Er is namelijk een belangrijke groep mensen die zelf rechtstreeks als eigenaar willen investeren in eigen energie. Dat vinden ze veel zinvoller dan afhankelijk te zijn van de naamloze kapitaalmarkten. We waren daarmee toen trendsetter, we hebben zelf de markt aangestuurd. We waren de eerste coöperantenformule voor energieopwekking in Vlaanderen. We konden dus ineens veel sneller groeien.
Wat zijn de uitdagingen waar je op botste?
Het relatief grote kapitaal is een zegen, maar ook een last gebleken. Elke euro die ter beschikking komt moet ook nuttig geïnvesteerd worden. De ontwikkeling van een project kan vele jaren duren. Met een groot kapitaal ben je een stabiele partij waar graag mee gewerkt wordt, maar te veel kapitaal is een last omdat je dat ook wil vergoeden. Ondertussen is dat evenwicht beter gevonden.
Wat waren de momenten van de waarheid?
Hoewel hernieuwbare energie politiek bijzonder hoog staat op de agenda – of juist daarom – is het onderhevig aan heel wat veranderingen in de wetgeving. Die kunnen je als bedrijf onderuit halen. Succesvolle steunformules werden soms om budgettaire redenen teruggedraaid, zelfs met terugwerkende kracht. In een latere fase kwamen er problemen met wisselvallige marktprijzen en groenestroomcertificaten. Als je dan grote projecten klaar hebt, kom je in een moeilijk parket. Enkele grote namen die mikten op ongebreidelde groei op basis van voordelige wetgeving, zijn dan onderuit gegaan, met sociale drama’s als gevolg. Wij hebben gekozen voor een voorzichtige gestage groei. Niettemin groeien wij intussen naar 40 werknemers.
We hebben soms grote projecten gestopt bij dreigende subsidie onzekerheid. Toch kregen ook wij klappen, die we wel overleefden. Dit kan je maar overleven als je een voldoende grote investeringsbasis hebt.
Wat zal er finaal toe doen om het project verder open te laten bloeien?
Voor Ecopower is het belangrijk om jaar na jaar goede projecten te ontwikkelen die de basis van het bedrijf breed genoeg houden. Liever nog hebben we veel meer projecten. In de praktijk blijkt het niet zo vlot te gaan als we wel zouden willen.
Het is ook belangrijk om mee te gaan met nieuwe evoluties in de markt. Een eigen aandachtspunt is dat we willen inzetten op rationeel energiegebruik. Een niet verbruikt kilowattuur is het groenste kilowattuur. Geen eenvoudige ambitie omdat dit niet steeds een financiële rendabiliteit geeft, maar bv. vooral extra comfort als na isolatie een woning helemaal lekker warm is.
Wat heeft het jou al bijgebracht, persoonlijk en professioneel?
Mijn grootste voldoening: het is prachtig als je kan werken aan datgene waar je ook persoonlijk voor gemotiveerd bent.
Wat is jouw ultieme droom?
Voor Ecopower droom ik ervan dat we een speler worden die mee het energielandschap kan bepalen: zowel op vlak van hernieuwbare energie als rationeel energiegebruik.
Ruimer gezien hoop ik dat meer mensen die willen werken voor iets waar ze inhoudelijk achter staan, de mogelijkheid krijgen om daar ook zelf stappen in te zetten. Heel veel mensen hebben wel de capaciteiten, maar zetten nooit de stap omdat het niet voor de hand liggend is voor hen. Het zou goed zijn als we in de schoolopleiding of later via bijscholing, ervoor zorgen dat die mensen wel komen tot ondernemen. Zodat er meer maatschappelijk gedreven mensen gaan ondernemen. Het is iets waar we via Coopkracht aan werken, het netwerk van coöperaties in Vlaanderen.