Mijn eigen ervaringen met bewust-zijn en angsten

Het bewustzijn  is een toestand die blijkt te ontsnappen  aan alle wetenschappelijke of kennismatige pogingen tot definiëren. Ik breng dan maar mijn persoonlijke ervaringen. Als we het bewustzijn dan toch niet kunnen  kennen, kunnen we misschien wijzer worden van onze pogingen om er praktisch mee om te gaan.

Mijn ervaringen terzake komen voort uit mijn lange zoektocht om mij te bevrijden van de dwang van mijn altijd aanwezige angsten en storende gedachten. Neergeschreven in onderstaand boek.

In mijn zoektocht botste ik vlug op de eerste stap in deze verkenning: het gewaar worden en dus bewust worden van deze angsten. Als ik het dan aandurfde om die angsten dieper te verkennen door er naar te kijken en er mij aan over te geven, ervaarde ik tot mijn verrassing dat die overgave die angsten ontmijnde. En nog verder doorgaande, kwam ik tot een nog diepere laag van bewust-zijn met een totaal nieuwe ervaring.

Zo ontdekte ik vier graden van bewust-zijn:

Het eerste bewustzijnsniveau is het basisniveau, het ‘bij bewustzijn zijn’. Dat is de toestand waarin men niet slaapt, niet bewusteloos (flauwgevallen of onder narcose) of dronken is of beneveld door drugs. Dat niveau wordt ook de waaktoestand genoemd, het wakker zijn dus. Dat is het niveau van het gewone dagelijks leven. Het gaat over doen en denken in en over de uiterlijke wereld van de omgeving en de anderen, en van zichzelf. Op dat eerste niveau kan men zowel heel aandachtig en geconcentreerd met iets bezig zijn als integendeel aandachtsloos dagdromen, tv kijken, op de autosnelweg op automatische piloot rijden, kletsen, aan niets moeten of willen denken, zich laten afleiden door voorbijgangers of een opvallend reclamepaneel, …

Het tweede niveau is dat van de reflectie: men neemt in gedachten afstand van zichzelf. Men gaat nadenken, iets overdenken, overwegen, zich bedenken, doordenken… Dat doet men met het verstand: denken over wat en waarom, plannen maken, evalueren, blijven stilstaan bij wat men aan het doen is. Of met zijn/haar intuïtie: iets voelt ongemakkelijk, het buikgevoel vertelt dat…, iets zegt dat…

Een volgend bewustzijnsniveau gaat over het aan het licht brengen van verdrongen zaken. Men is zich meestal goed bewust van de uiterlijke wereld van zijn/haar omgeving en van zichzelf, en dikwijls zelfs van de innerlijke wereld van zijn/haar medemensen. Men beschikt over een verstand dat men veelvuldig gebruikt. Maar iedereen heeft een blinde vlek: die van de innerlijke wereld van zijn/haar emoties. Er blijkt een onbewuste weerstand in de mens te schuilen tegen het bekijken van die eigen innerlijke wereld. Dit niveau gaat dus over het bewust verkennen van die emoties en de weerstand ertegen.

Het vierde niveau is dat van stoppen met denken om zeer bewust niet meer te denken, de geest te laten leeglopen om dan te laten komen wat al dan niet komt. En daarbij misschien inspirerende invallen te krijgen. Na een half uur krijg je dan de ervaring van iets dat je eigenzelf overstijgt.

Op het eerste bewustzijnsniveau is men automatisch bezig. De volgende drie niveaus zijn mogelijkheden waarover men beschikt. Men heeft de keuze om ze al dan niet te gebruiken. Naarmate men verder opschuift in die niveaus, voelt het steeds minder gewoon en is het steeds minder evident. Maar mogelijk!

Het tot jezelf komen waar Stef Witteveen het in zijn interview over heeft, speelde zich wellicht af op de niveaus 3 en 4, na de overgave aan de angst waar ook hij eerst door moest.

Aanbevolen lectuur

Why can’t the wolrd’s greatest minds solve the mystery of consciousness? The Guardian

De magie na overgave. Met de ladder naar bewust-zijn als methodiek. Yin Books