Ik lees in de kranten van donderdag 14 januari: de smartphone is de gebeten hond. Een op de drie is er dagelijks meer dan drie uur mee bezig. Facebook slorpt bijvoorbeeld bij 44% van de gebruikers (of ‘fans’) meer dan een uur per dag op.
Volgens de Gentse onderzoekers botsen we stilaan op de grenzen van ons vermogen tot informatieverwerking. Vooral de millenials generatie zou kwetsbaar zijn. We horen nu over jonge mensen met burn-outs.
Hoe steekt de menselijke geest ineen, en hoe krijgen we er vat op?
Daar ligt finaal het kalf gebonden, niet bij de technologie of de sociale media.
De realiteit van de menselijke geest is dat hij dagelijks ononderbroken bestookt wordt door duizenden prikkels, zowel vanuit de buitenwereld als vanuit zijn eigen binnenwereld. Ons normale reactiepatroon doet ons impulsief reageren zonder na te denken. Dit reactiepatroon dat we erfden van de zoogdierenwereld, hielp ons oorspronkelijk te overleven in een vijandige omgeving.
Tot vóór de komst van het moderne leven met zijn steeds talrijker impulsen en afleidingen, was dat niet onoverkomelijk. Er waren genoeg rustige momenten die voor een goed evenwicht zorgden tussen drukte en rust. In het digitaal tijdperk dreigt de steeds aanzwellende stroom van gelegenheden tot prikkels ons helemaal te overspoelen. Op de duur zijn we alleen maar bezig met automatisch te reageren. Daardoor groeit het involgen van al die prikkels uit tot een onweerstaanbare verslaving.
Daarmee geven we juist uit handen wat onze onderscheidende menselijke gave is: het vermogen tot aandacht om bewust bezig te zijn. Om stil te staan en dingen te laten bezinken.
Verslavingen hoeven ons niet voor altijd gekluisterd te houden Echte vrijheid bestaat niet uit het automatisch involgen van onze impulsen. Ze bestaat er in om het verschil te leren maken tussen ongecontroleerde impulsen en bewust gedrag, en het overschakelen van impulsief naar bewust gekozen gedrag.
Het vergt geestelijke moeite om onze aandacht bij onze gedachten en impulsen te houden en er te blijven bij stilstaan.
Werkte onderstaand schema uit in het boek ‘De magie na overgave’
Deze stelregel heeft altijd voorrang op alles wat we doen. Hij kan getraind worden, er bestaan methodieken voor. Het is een basismethodiek die alle andere vormen van menselijke ontwikkeling betere mogelijkheden biedt.
Verder wordt echte vrijheid bereikt door het nastreven van een evenwicht tussen denken en doen, tussen actie en stilstaan. Het inbouwen van perioden van rust en reflectie zonder enige druk en het daarbij opzoeken van stilte is een onontkoombare must in deze tijd van overspoelende drukte. Het zijn deze momenten die ons toe laten om dingen te verwerken en eigen inspiratie op te doen. Anders geraakt heel onze geest finaal in de knoop. Dan hebben we geen echt leven meer en worden we zelfs ziek. Dit inbouwen vergt systematische planning en discipline.